Mỗi năm, bệnh phụ khoa ở chị em phụ nữ tăng cường từ 15 đến 27%, trong đó, hiện tượng tái đi tái lại sự viêm nhiễm là 11% (thống kê của Bộ Y tế), đây cũng là một cảnh báo về nguy cơ sức khỏe của chị em phụ nữ.
Do cấu tạo mở hẳn ra ngoài da nên nhiễm trùng âm hộ – âm đạo là một bệnh lý rất thường gặp ở phụ nữ thuộc mọi lứa tuổi. Các triệu chứng lâm sàng của bệnh: ra nhiều huyết trắng hôi, ngứa, cảm giác nóng rát ở bộ phận sinh dục, có thể kèm với cảm giác đau khi giao hợp. Mặc dù bệnh không gây tử vong tức thời nhưng mang đến nhiều xáo trộn trong sinh hoạt cá nhân và gia đình cũng như có ảnh hưởng rất xấu đến tâm sinh lý của người phụ nữ…
Bài này đề cập đến vấn đề vì sao sau khi bị viêm nhiễm và chữa trị, rất nhiều phụ nữ lại bị tái phát chỉ trong thời gian ngắn. Trên thực tế, không phải là bị tái phát, đa phần là do nhiều yếu tố khách quan, tập trung vào 3 nguyên nhân chính:
❅ Vệ sinh
Việc giữ gìn vệ sinh cơ quan sinh dục là yếu tố có ý nghĩa rất quan trọng trong công tác phòng ngừa bệnh tật liên quan đến phụ khoa. Đối với bên ngoài, cần rửa sạch âm hộ mỗi ngày, sau đó dùng khăn sạch lau khô trước khi mặc quần lót (ưu tiên loại quần lót bằng vải không màu).
Một số phụ nữ quan niệm việc làm vệ sinh vùng kín với dung dịch vệ sinh phụ nữ chỉ lâu lâu mới làm một lần hoặc chỉ thực sự có nhu cầu đó khi đã nhiễm bệnh phụ khoa. Sự thật, cũng giống như việc vệ sinh cơ thể (tắm, gội), các chị em phụ nữ nên vệ sinh vùng kín hằng ngày, đặc biệt là sau khi sinh hoặc trong những ngày có kinh nguyệt. Khi sử dụng dung dịch vệ sinh phụ nữ, cần chọn lựa sản phẩm phù hợp, không nên sử dụng thường xuyên qua những dung dịch sản khuẩn mạnh, tránh làm xáo trộn môi trường tự nhiên của âm đạo.
Sau khi được chữa trị, các bệnh viêm nhiễm hay nấm chỉ có cơ hội quay trở lại khi phần vệ sinh bị xem thường hoặc vệ sinh không đúng cách. Nguyên nhân nữa là do sử dụng thuốc không theo liều lượng bác sĩ điều trị hướng dẫn. Nhiều phụ nữ đổ lỗi nguyên nhân bận rộn nên không theo khám theo lịch trình. Bệnh có thể sẽ khỏi chỉ sau lần đầu tiên được khám và kê toa nhưng virus chưa được diệt tận gốc sẽ nhanh chóng “nổi loạn” sau một thời gian ngắn, khi thuốc không còn hiệu nghiệm hoặc nhờn thuốc do sử dụng không đúng liều lượng quy định.
Nên nhớ, nguyên nhân thường gặp nhất của chứng viêm nhiễm phụ khoa chính là yếu tố vệ sinh kém dẫn đến vi khuẩn tấn công và gây nhiễm trùng âm hộ – âm đạo, nhưng bên cạnh đó vệ sinh quá kỹ cũng là một nguyên nhân! Vì thế, sau khi điều trị, bệnh quay về nhanh chóng chỉ vì các nguyên nhân chủ quan của người bệnh mà họ lại không để ý đến lời hướng dẫn bác sĩ. Chỉ nghĩ đơn giản, đặt thuốc, uống thuốc là đủ rồi, không cần giữ gìn gì thêm nữa.
❅ Vệ sinh phòng bệnh
– Rửa vùng kín 2 lần một ngày hoặc lý tưởng nhất là thực hiện việc đó sau mỗi lần đi vệ sinh. Nếu không thể, hay chuẩn bị sẵn khăn giấy ẩm tẩm thuốc khử trùng. Trong nước này không có cồn gây kích thích niêm mạc, có nhiều dầu thực vật làm ẩm, có các tinh dầu thảo dược làm dịu và axit sữa giúp khôi phục cân bằng pH. Chỉ mua loại khăn giấy có ghi rõ ràng “dùng cho vệ sinh vùng kín của phụ nữ”.
– Thay băng vệ sinh hàng ngày sau mỗi 4 giờ, không được để lâu hơn vì tất cả những chất mà băng thấm vào là môi trường tuyệt vời cho vi khuẩn sinh sôi. Bạn càng để lâu, khả năng bị viêm càng cao. Nếu bạn dễ bị dị ứng, hãy thiên về loại băng bình thường, không tẩm chất thơm.
– Với loại băng vệ sinh đặt trong âm đạo, cần thay sau mỗi 2 giờ. Việc để quá lâu gây khô âm đạo và kích thích niêm mạc, tăng nguy cơ viêm nhiễm do kích thích vi khuẩn sinh sôi nhanh. Không dùng băng vệ sinh dạng tăm-pông khi bị các bệnh viêm âm đạo và cổ tử cung.
– Hạn chế đồ lót dạng dây vì khi đi lại, dải mỏng như sợi dây sẽ chuyển vi khuẩn từ hậu môn tới các bộ phận sinh dục. Ngoài ra, nếu đồ lót bó quá sát vào da thì sẽ ngăn da tiếp xúc với không khí và làm rối loạn tuần hoàn máu.
– Thực hiện việc khám phụ khoa định kỳ dù không có triệu chứng gì bất thường. Thực tế cho thấy nhiều trường hợp viêm nhiễm tiến triển ở giai đoạn khá trầm trọng lại được phát hiện trong những lần khám phụ khoa. Các chuyên gia phụ khoa đều khuyến cáo phụ nữ từ độ tuổi 18 trở lên nên đi khám phụ khoa ít nhất mỗi năm 2 lần. Việc thăm khám rất đơn giản, không gây đau và rất hiệu quả trong việc phát hiện các dấu hiệu viêm nhiễm hay tiền ung thư.
❅ Lây từ chồng
Nhiều chị em phụ nữ thường xuyên bị lây bệnh phụ khoa từ đường quan hệ tình dục với chồng mà không biết. Biểu hiện bệnh nam khoa ít được biểu lộ rõ như ở nữ. Các vi trùng ẩn nấp có khi “phát tiết” sau nhiều tháng, hoặc nhiều năm. Khoảng thời gian này, khi quan hệ tình dục với vợ, quý ông vẫn “hồn nhiên” truyền bệnh cho vợ như thường. Thế nhưng, để điều được các ông đến bệnh viện để khám và làm các xét nghiệm cụ thể thì không đơn giản.
Đàn ông ít khi chịu công nhận và thiện chí hợp tác với vợ trong những vấn đề liên quan đến các căn bệnh nhạy cảm ở bộ phận sinh dục. Chính vì thế, việc điều trị chứng và bệnh ở chị em cũng chỉ mang tính chất tạm thời. Khi hết bệnh, nếu tiếp tục quan hệ với chồng mà chồng vẫn chưa dứt điểm các căn bệnh của họ thì việc tái lại là điều tất yếu. Để tránh tuyệt đối tình trạng lây bệnh từ chồng, nên dùng các biện pháp đề phòng lây lan là bao cao su hoặc chờ đến khi chồng được chữa trị dứt điểm, có ghi nhận từ bác sĩ.
Virus lây truyền qua đường tình dục (chlamydia, trichomonas, trùng roi, lậu cầu khuẩn, trực khuẩn, xoắn khuẩn, các vi khuẩn kị khí, virus herpes sinh dục, nấm) xâm nhập vào tử cung gây phá hủy sự cân bằng hệ vi sinh vật, giảm chức năng tuyến phòng thủ của âm đạo. Những bệnh phổ biến thường thấy là: lậu, giang mai và herpes sinh dục. Đây là những bệnh lý phụ khoa khá thường gặp và ảnh hưởng xấu đến sức khoẻ.
❅Tưởng là bị tái nhưng là triệu chứng khác
Trong lần viêm nhiễm sau, nhiều chị em tưởng là mình bị lại nhưng thực tế lại là một bệnh khác. Tìm hiểu thông tin để biết rõ khi nào dấu hiệu viêm ngứa khó chịu là bình thường và khi nào nó trở thành triệu chứng của viêm nhiễm. Và không phải dấu hiệu giống lần viêm nhiễm trước có nghĩa là bạn bị bệnh giống hệt lần trước. Những dấu hiệu ngứa thông thường dễ chữa trị và đơn giản chỉ bằng nước rửa phụ khoa chứa acid lactic. Những dấu hiệu ngứa này có thể đơn giản chỉ là do dị ứng xà phòng, kinh nguyệt hay quần áo quá bó… Nếu như dấu hiệu ngứa đi kèm với sưng rát hay tấy đỏ nơi vùng kín thì đây là những triệu chứng của viêm nhiễm. Trong trường hợp này, thăm khám bác sĩ là sự lựa chọn tốt nhất.
Sau khi bị viêm nhiễm, nhiều chị em có thói quen thụt rửa âm đạo bằng dung dịch sát khuẩn có tỷ lệ mắc bệnh trở lại cao cấp gấp 5 lần người thường. Việc thụt rửa âm đạo thường xuyên bằng dung dịch này sẽ phá hủy phổ vi khuẩn bị thường của âm đạo. Lúc đó, độ pH của âm đạo bị kiềm hoá, tạo điều kiện cho các tác nhân gây bệnh phát triển.
Người khoẻ mạnh có cơ chế tự bảo vệ chống viêm nhiễm, khiến các glycogen biến đổi thành acid lactic và duy trì độ pH dao động 3,8 – 4, 8 cho môi trường âm đạo. Bình thường, tại đây có nhiều vi khuẩn sống hoại sinh, trong đó phải kể đến 7 loại Lactobacilli giúp cân bằng trạng thái. Khi dung dịch sát khuẩn phá vỡ cân bằng trong môi trường, viêm nhiễm lại tiếp tục xảy ra, không những gây khó chịu mà còn ảnh hưởng đến khả năng sinh sản của phụ nữ.
Do đó, tốt nhất bình thường chị em chỉ nên vệ sinh âm hộ bằng nước sạch rồi lau khô sau khi đi tiêu, tiểu hoặc giao hợp. Độ cân bằng axit kiềm (độ pH) ở da phụ nữ thường là 5, 5. Còn độ pH trong âm đạo thấp hơn nhiều, chỉ ở mức 3, 3. Thiên nhiên đã tạo ra môi trường âm đạo có tính axit cao hơn để có những vi khuẩn gây hại không sống được nhưng các tinh trùng vẫn dễ dàng tìm đường đến trứng. Mới đây, các nhà nghiên cứu mới phát hiện vai trò của stress trong sự xuất hiện bệnh phụ khoa ở phụ nữ. Họ nhận thấy rằng càng bị stress nhiều thì phụ nữ càng có nguy cơ viêm âm đạo. Có thể do stress đã làm suy yếu hệ miễn dịch.
Nhiều người phụ nữ vì lý do ngại đi khám đã tự cho phép mình kê toa sau vài lần đi khám bác sĩ. Đúng là sau đôi mắt, “vùng kín” là một trong 2 cơ quan có cơ chế bảo vệ tự nhiên, có thể tự vệ trước nguy cơ viêm nhiễm bằng “hệ thống phòng vệ” đặc biệt. Tuy nhiên, khi có nguyên nhân gây xáo trộn thì cơ chế tự bảo vệ này cũng “chào thua” trước sự tấn công của các loại vi khuẩn và gây ra tình trạng viêm nhiễm.
Ghi chú:
Hiện nay mỗi năm trên thế giới có thêm khoảng 500.000 phụ nữ mắc bệnh ung thư cổ tử cung (bình quân mỗi ngày có thêm 1.400 phụ nữ mắc bệnh) và có khoảng 270.000 phụ nữ/năm tử vong do ung thư cổ tử cung, trong đó có đến 80% là ở các nước đang phát triển. Đây thực sự là một nguy cơ đáng báo động không chỉ riêng với chứng bệnh ung thư cổ tử cung mà còn là các chứng bệnh phụ khoa khác.
Cần trang bị kiến thức nhằm phát hiện sớm và phòng ngừa các bệnh phụ khoa bao gồm viêm âm đạo do tạp khuẩn, vi khuẩn, do nấm, hoặc do trùng roi, bệnh ung thư vú và ung thư cổ tử cung. Trong mùa nắng nóng này, nguy cơ mắc nhiễm các bệnh phụ khoa sẽ càng cao hơn, trong khi đó, hầu hết chị em đều có kiến thức hạn chế về các loại bệnh phụ khoa nhưng lại có tâm lý ngại đi khám để được chẩn đoán và tư vấn.
Có những giai đoạn người phụ nữ cảm thấy sợ tình dục, họ đổ lỗi cho tuổi tác, sức ép công việc nhưng thực ra thủ phạm của thái độ ngại “hoạt động” là tình tạng viêm nhiễm. Ngày nay, hầu như người phụ nữ nào cũng phải chịu một bệnh về phụ khoa nào đó, các bệnh này thường bùng phát vào các tiết Đông – Xuân và Hè – Thu cho thấy rằng với thời tiết lạnh ẩm hay nóng ẩm, cộng thêm sự làm việc căng thẳng làm giảm khả năng miễn dịch. Các bệnh thường gặp là: viêm âm đạo, viêm nội mạc tử cung, viêm buồng trứng, viêm ống dẫn trứng tạo thành các vết tổn thương ở cổ tử cung, các u nang v.v…
Chị em có thể gọi tới tới tổng đài “Bác sĩ tư vấn” 1900.545439 – 0439.960.886 hoặc gửi câu hỏi về hòm thư khoedep@bacsituvan.vn để được các chuyên gia tư vấn giải đáp về “Bệnh phụ khoa”. Chi tiết tại http://tapchiyduoc.com/bac-si-tu-van/phu-nu.html
